عکاس، دادگاهی می شود …
ماجرا از یک اوریگامی شروع شد، عکس گلی که در پوستر استفاده شده است.
عکس گل خیلی آشنا بود، قبلا دیده بودیمش،
اما کجا؟
عکس یکی از محصولات در یکی از پروژه های عکاسی کادرو بود. عکاسی به نام س.م عکاسی کرده بود و برای تاریخ سی مهر ماه ۹۸ بود، یعنی ۷ ماه قبل.
فایلهای داخل سرور را چک کردیم، و بله، عکس کاملا تطابق داشت، در کنار ۵۰ فریم عکس دیگر از همان پروژه از محصولات دیگر کارفرما.
ما از یک تماس از سمت کارفرمای این پروژه با پشتیبانی کادرو مطلع شدیم، گزارشی بود از شکایت از یکی از عکاس های کادرو مبنی بر انتشار عکس بدون اطلاع و تایید ایشان در پلتفرم Unsplash! عکس همین گل!
عکسی از یک محصول تجاری که به گفته کارفرما ایده خلاقانه و نوینی است که برای به ثمر رساندن آن بیش از ۳ سال زمان صرف کرده بود.
بلافاصله پس از طرح شکایت کارفرما (که کار به توییتر هم کشیده شده بود)، با عکاس که آقای س.م بود تماس گرفتیم تا قضیه را جویا شویم که
اولا آیا اون این عکس را منتشر کرده است؟
اگر بله، چرا بدون اجازه کتبی کارفرما و کادرو این کار را کرده است؟ و چرا در لیست عکسهای - اجازه انتشار با امضای دیجیتال کارفرما - دیده نمی شود؟
برای ما مهم نبود که این توییت کم یا زیاد دیده شده بود، برای ما مهم ترین خط قرمز کادرو، یعنی حریم خصوصی بود که نقض شده بود، آن هم احتمالا از سمت یکی از عکاسان ما که قراردادی چنان سفت و سخت دارد و می داند که نباید …
در این جور موارد، ما عجولانه تصمیم نمیگیرم، خیلی با حوصله و با دقت مورد رو بررسی میکنیم، خیلی مهم است که حق عکاس ضایع نشود، به همان اندازه که حق کارفرما ( مشتری ) نباید ضایع شود
تماس اول با عکاس
به س.م تماس گرفتیم، از او پرسیدیم، گفت بله، من عکس ها را منتشر کرده ام!
پرسیدیم چرا کتبا اجازه انتشار نگرفته ای؟
گفت اینها خودشان عکس ها را منتشر کرده اند قبل از من، از کجا معلوم از سمت آنها پخش نشده باشد؟
گفت من از کارفرما اجازه گرفتم که در اینستاگرامم منتشر کنم و آنها هم گفتند باشه منتشر کن و ما را هم تگ کن(!)
قضیه پیچیده شده بود، ولی نه، ساده بود، از پخش کننده پوستر بالا، پرسیدیم این عکس را از کجا آورده اند، گفت از پلتفرم adobe stock در قسمت منابع رایگان اش! جستجو کردیم، یکی از عکسهای دیگر همان پروژه را که هم در unsplash بود، هم تا الان سایت گوگل index کرده بود پیدا کردیم، اطلاعات exif عکس بدرستی نشان می داد عکس برای همان عکاس است، حتی همان لنز، دوربین و همان سریال نامبر ثبت شده در پنل عکاس، حتی همان لینک اینستاگرام عکاس (الان تغییر کرده است).
گفتیم چرا بدون اجازه کتبی؟
گفت: ”اشتباه کردم، ولی کارفرما هم داره اذیت می کنه دیگه …“ !
گفتیم بدون اجازه کتبی نباید منتشر می کردی، الان نقض حریم خصوصی کارفرما اتفاق افتاده است.
گفت خب من چه کار کنم. کاری است که شده است!
گفتیم با کارفرما تماس بگیر، عذر خواهی کن و سعی کن رضایتش را جلب کنی.
گفت نمی کنم، اینها خودشان عکسهایشان را زودتر منتشر کرده اند. به من چه.
گفتیم چه سندی داری مبنی بر اینکه آنها زودتر منتشر کرده اند؟
اینها را فرستاد:
سند یک عکاس:
اسکرین شاتی از توییتر کارفرما که یکی از عکسهایش را مدتی بعد از زمان پروژه عکاسی در توییتر منتشر کرده است. اما این سند هیچ کمکی نمی کرد، زیرا شکایت کارفرما، سر عکس دیگری بود، آن عکسی که در پوستر بود، یک گل اریگامی تنها!
سند دو عکاس:
اسکرین شاتی از سایت کارفرما که همان عکس اوریگامی را منتشر کرده است. در سایت خودش!
خب این عذر بدتر از گناه بود، باز هم کمکی نمی کرد که بتوانیم اثبات کنیم عکاس در سایت unsplash منتشر نکرده است!
بدیهیست وقتی مشتری پول داده است، عکاس برایش عکاسی کرده است، عکس های خودش را در سایت خودش منتشر می کند!
و باز هم، این عکسی نبود که کارفرما درباره اش شکایت کرده بود، بلکه این عکس بود: ( در اکانت unsplash عکاس، آی دی عکاس محو شده است)
سند سه عکاس:
عکس دیگری از همان پروژه که در سایت های خارجی نیز پخش شده بود. اما باز هم این چیزی را معلوم نمی کرد. کارفرما نسبت به نقض یک تعهد از سمت کادرو و عکاس شکایت داشت، که شکایت درستی نیز بود، و عکاس بدون شک عکس را منتشر کرده بود.
کارفرما مشکل دیگری هم داشت، این محصولات یک ایده نوآورانه بوده که در مسابقات طراحی نیز شرکت کرده بوده و به نوع خود یک محصول خلاقانه و محرمانه بوده.
درسته که کارفرما به عکاس اجازه استفاده عکس ها در اینستاگرام را شفاهی داده بود، با ذکر کارفرما بصورت تگ کردن، اما انتشار عکسها در Unsplash که یک پلتفرم STOCK PHOTO ست خیلی خطاست، آن هم بدون ذکر نام کارفرما. سایت های STOCK PHOTO بخاطر مدلی که دارند، محتوایشان را با یکدیگر منتشر می کنند، برای همین هم بوده است که پوستر اول، از ADOBE STOCKS عکس گل را برداشته بوده.
نهایتا، با توجه به گفتگوهای بعمل آمده با عکاس و کارفرما به این جمع بندی رسیدیم که عکاس ( س.م ) بدون دریافت تایید کتبی از کارفرما نسبت به انتشار عکس اقدام نموده است که این عمل طبق قرارداد فی مابین عکاس و کادرو، نقض حریم شخصی کارفرما است و امکان پیگیری حقوقی برای کادرو و کارفرما و مطالبه خسارت های وارده را فراهم می کند.
متاسفانه انجام چنین عملی از سوی یک عکاس حرفه ای نه تنها غیراخلاقی بلکه به شدت غیرحرفه ای است و منجر به سلب اعتماد و اطمینان از سوی جامعه کارفرمایی نسبت به رزرو عکاس، خود عکاسان و کلا جامعه عکاسی می شود؛
در نتیجه ماحصل این فرآیند تضییع حقوق عکاسانی است که به تعهدات خود پایبند هستند.
نگاهی به بند تعهد محرمانگی قرارداد بیندازیم :
طبق مقاد قرارداد عکاس با کادرو، بدلیل نقض بند ۱۴ م این قرارداد، عکاس می بایست مبلغ ۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان به عنوان خسارت به کارفرما بپردازد.
همه ما به خوبی می دانیم پرداخت چنین خسارتی برای یک عکاس، یعنی خداحافظی با حرفه عکاسی، اتفاقی که اصلا ما دوست نداریم بیفتد.
از طرفی کارفرما، پیگیر طرح دعوای حقوقی علیه عکاس بود، به عکاس همه این موارد را توضیح دادیم و پیشنهاد کردیم با کارفرما تماس بگیرد و با عذر خواهی رضایت او را جلب کند، اما …
تماس دوم با عکاس
و اما اتفاق عجیب تر اینجا افتاد، وقتی به عکاس اعلام کردیم که طبق نظر تیم حقوقی کادرو، او خلاف کرده است و از لحاظ حقوقی ملزم به پرداخت خسارت به کارفرماست، با چنین پاسخی مواجه شدیم:
این پاسخ دیگر قابل تحمل نبود. انکار همه اتفاقاتی که افتاده بود و فرار از پذیرش خطا، به نحوی حتی، توهین به شعور ما و کارفرما!
عکاس در همان زمان که چنین ادعایی می کرد، داخل اکانت اینستاگرامش لینک حساب unsplash ش را گذاشته بود:
در این لحظه، تیم حقوقی کادرو تصمیم گرفت مطابق مفاد قرارداد این مورد را پیش ببرد، به کارفرما اطلاع داده شد که نقض محرمانگی وی توسط س.م درست است و او می تواند به مراجع قضایی شکایت کند و کادرو تمام و کمال شاهد و همراه با اوست و مدارک لازم را به مراجع قضایی تسلیم میکند و کمک می کند تمامی خسارات وارده به او از س.م دریافت گردد.
و اما علت انتشار این داستان :
شاید از خودتون می پرسید که چرا ما این خبر رو منتشر کردیم؟
ما بر این باور هستیم که، همه ما که در کنار هم کار میکنیم، در چنین شرایط اقتصادی بد، باید دست در دست هم پیش رویم و هوای یکدیگر را داشته باشیم. همانطور که اگر در سود شریک هستیم، در ضرر، بخصوص اگر از ناحیه یکی از ما باشد، باید مسئولیت پذیر و پاسخگو باشیم.
مشابه این مورد، ۳ مورد دیگر پیش آمده بود که عکاسی بدون اجازه کارفرما عکسی را منتشر کرده بود که با پیگیری های ما، با پذیرش خطا از سمت عکاس و پرداخت خسارتی چند میلیون تومانی، رضایت کارفرما را جلب کرده بودیم و مشکل حل و فصل شده بود. اما این رفتار عکاس، بی احترامی به ما و همه عکاسانی که با ما همکاری می کردند بود.
بی تردید تمام فعالان در یک مجموعه اقتصادی می بایست " Skin in the game " داشته باشند( لینک انتهای مطلب را حتماً باز کنید) به این معنی باید دستی در آتش داشته باشند؛ پوست شان در بازی باشد، نمی شود عضو یک گروه بشویم، خلاف تعهدات مان عمل کنیم و یکباره همه چیز را انکار کنیم و بگوییم هر چه شد، شد.
البته، جدای از حقوق مشتری زیان دیده، این اتفاق ما را خیلی ناراحت کرده،
انرژی زیادی از ما گرفته و علیرغم تلاش ما برای بستن موضوع و حل و فصل آن، تصمیمات سخت تری پیش پای ما گذاشته است!
اگر موارد مشابه رفتار این عکاس پیش آید، چه تمهیداتی باید ببینیم؟
چه مواردی در روند کار گذشته باعث شده است این عکاس چنین رفتاری بروز دهد و عکسهای کارفرما را ( که شانس آورده ایم عکسهای خصوصی نبوده است) بدون کسب اجازه منتشر کند؟
آیا دیگر وقتش نیست از مدلهای فکری سنتی لجبازانه بیرون بیاییم و به حقوق یکدیگر احترام بگذاریم؟
آیا رفتار عضو یک مجموعه، می تواند نماینده رفتار اعضا دیگر آن مجوعه در انظار عمومی نباشد؟
جمع بندی و نکات شایان توجه در این داستان :
س.م نتوانست هیچ مدرکی دال بر این که کسان دیگری عکس گل اریگامی را در فضای وب منتشر کرده است ارائه دهد.
س.م نتوانست مدرکی از اجازه کتبی از کارفرمایش ارائه دهد.
س.م با اینکه معترف به خطای خود بود، در آخر همه چیز را انکار کرد، علیرغم اصرار شدید کادرو بر حل و فصل دوستانه ماجرا و این کار کادرو را مجبور به کمک به کارفرما برای پیگیری حقوقی موضوع کرد.
تیم حقوقی کادرو تصمیم گرفت برای عقد قرارداد های آینده با اعضا جدید، موارد سختگیرانه تری به قرارداد اضافه کند.
زین پس، هیچ سفته ای در صورت لغو قرارداد همکاری یک عکاس تا ۳ سال بعد از تاریخ لغو قرارداد به عکاس بازگردانده نمی شود.
هر عکاسی موظف است حداکثر تا ۱ ماه بعد از تاریخ انجام پروژه، تمامی عکسها را از آرشیو خود پاک کند.
کادرو برای برطرف کردن این مشکل و سایر موارد مرتبط با موضوع انتشار عکس ها توسط عکاس یا کادرو، ابزار بسیار کاربردی و مستندی به نام " درخواست نمونه کار " که با امضای دیجیتال مشتری کار می کند و از لحاظ حقوقی اجازه کتبی تلقی می شود را برای هر پروژه اختصاص داده است که نحوه عملکرد آن در مقاله ای در داشبورد عکاس شرح داده شده است.
